Czym jest edukacja domowa?
Edukacja domowa to nic innego jak nauczanie domowe. Uczeń może uczyć się w dowolnym miejscu, które sprzyja jego nauce. Co ważne, edukacja domowa pozwala na naukę w tempie i trybie dostosowanym do potrzeb ucznia.
Prawo oświatowe (art. 37) pozwala na nauczanie domowe za zgodą dyrektora szkoły, do której zapisany jest uczeń. Odpowiedzialność za naukę ucznia biorą rodzice, którzy zobowiązują się do zapewnienia dziecku warunków do nauki i dopilnowania, by dziecko przystąpiło do egzaminów kwalifikacyjnych.
Edukacja domowa to nie tylko uczenie się w domu, ale także planowanie nauki, samodyscyplina, motywacja, współpraca z rodzicami i osobami, które w tym planowaniu i realizowaniu zamierzonych celów mogą pomóc. Edukacja domowa daje możliwość: uczenia się samodzielnie i w swoim tempie, organizowania sobie czasu, a więc i godzenia nauki ze swoimi pasjami.
Dla kogo jest edukacja domowa? Czy każdy może na nią przejść?
Aby przejść na edukację domową i rozpocząć naukę w alternatywnym trybie edukacji, trzeba złożyć wniosek do dyrektora danej placówki. Na edukację domową może zapisać się każdy uczeń poniżej 18 roku życia.
Czy jednak jest to rozwiązanie dla wszystkich?
Dobrze jest, aby uczeń, który rozważa przejście na edukację domową, był świadomy tego, z czym będzie musiał się zmierzyć. Proste wyobrażenie o pełnej swobodzie nie oddaje w pełni rzeczywistości samodzielnego ucznia.
Na pewno edukacja domowa jest dobrym rozwiązaniem dla tych, którzy chcą poświęcić czas na wszelkiego rodzaju pasje sportowe, artystyczne, z którymi wiążą przyszłość. W takim przypadku edukacja domowa będzie niejako uzupełnieniem harmonogramu treningowego, ponieważ można połączyć te obszary, nie zważając na nieobecności i zaległości w szkole.
Często także edukacja domowa jest wybierana przez tych uczniów, którzy mają trudności w szkole — czy to relacyjne, społeczne, czy właśnie edukacyjne. W domu jest więcej czasu, by pochylić się nad materiałem, jest też przestrzeń do odnalezienia spokoju, zdrowia i chęci do nauki.
Podczas podejmowania decyzji, czy przejść na edukację domową, warto zastanowić się nad swoim charakterem, uwarunkowaniami, systemem motywacji. Warto też szczerze porozmawiać z rodzicami, którzy będą w tym procesie kluczowym wsparciem.
Jakie wyzwania wiążą się z edukacją domową?
Jest kilka obszarów, w których edukacja domowa stawia poważne wyzwania.
- Poczucie samotności/odizolowania:
W edukacji domowej uczeń traci codzienny kontakt z rówieśnikami z klasy i szkoły. Nie współpracuje i nie spotyka się z ludźmi na codziennych zajęciach. Może to wpływać na rozwój umiejętności społecznych i generować uczucie samotności, izolacji, braku przynależności.
- Przytłoczenie materiałem i brak wsparcia w procesie planowania nauki:
Choć brak zobowiązań do bycia przygotowanym na lekcje może być przyjemny, uczeń zostaje sam z materiałem, który musi przyswoić, aby zdać egzaminy. Sam odpowiada za swoją naukę, dyscyplinę i opanowanie materiału bez konkretnego prowadzenia i wytycznych nauczyciela.
- Brak umiejętności dyscypliny i motywowania się:
Uczeń musi nauczyć się motywacji do tego, by każdego dnia poświęcać czas na naukę, nie rozpraszać się i nie odkładać wszystkiego „na później”. Zasada 3Z – zakuj, zdaj, zapomnij, raczej nie będzie pomocna.
- Brak struktury:
Niektórzy uczniowie mogą potrzebować bardziej formalnej struktury, jaką oferuje tradycyjna szkoła, co może prowadzić do trudności w samodyscyplinie.
- Dostęp do zasobów:
Uczeń może mieć ograniczony dostęp do materiałów edukacyjnych, laboratoriów czy zajęć pozalekcyjnych, które są dostępne w szkołach.
- Niedobór różnorodnych perspektyw:
Uczniowie mogą być narażeni na węższy wachlarz poglądów i doświadczeń niż w zróżnicowanej klasie szkolnej.
Choć edukacja domowa ma wiele zalet, warto również być świadomym potencjalnych wyzwań.
Jakie są zalety/plusy edukacji domowej?
- Indywidualne podejście: Możliwość dostosowania programu nauczania do unikalnych potrzeb i stylów uczenia się.
- Elastyczność: Umożliwia elastyczne planowanie dnia i dostosowanie zajęć do rytmu własnych zajęć.
- Bezpieczeństwo: Edukacja domowa może zapewnić bezpieczniejsze środowisko nauki, chroniąc przed bullyingiem i negatywnymi wpływami rówieśników.
- Wzmocnienie więzi rodzinnych: Edukacja domowa sprzyja spędzaniu więcej czasu razem jako rodzina.
- Zwiększona motywacja: Uczeń może być bardziej zmotywowane do nauki w przyjaznym i wspierającym środowisku.
- Różnorodność metod nauczania: Możliwość korzystania z różnych metod nauczania, takich jak nauka przez zabawę, projekty czy eksplorację.
- Czas na pasje: Więcej czasu na rozwijanie zainteresowań i pasji poza standardowym programem szkolnym.
- Mniejsze obciążenie psychiczne: Uczniowie mogą uczyć się w tempie, które im odpowiada, co zmniejsza stres związany z nauką.
- Przygotowanie do realnego życia: Możliwość nauki umiejętności życiowych w praktyczny sposób, włączając w to zarządzanie czasem i organizację.
Dlaczego uczniowie decydują się na edukację domową?
Uczniowie decydują się na edukację domową z różnych powodów. Często jest to chęć dostosowania programu nauczania do indywidualnych potrzeb i stylów uczenia się. Rodzice mogą również poszukiwać bezpieczniejszego środowiska dla dzieci, wolnego od nękania czy innych zagrożeń ze strony rówieśników, które czasami mają miejsce. Wiele rodzin pragnie, aby edukacja była zgodna z ich światopoglądem. Elastyczność harmonogramu oraz możliwość spędzania więcej czasu razem jako rodzina również odgrywają kluczową rolę w pojęciu tej decyzji.
Dziupla — wsparcie dla uczniów edukacji domowej
Pomimo wielu wyzwań, jakie niesie ze sobą edukacja domowa, jest to niewątpliwie droga, którą warto rozważyć.
Dziupla to projekt, który pozwala połączyć to, co dobre w edukacji domowej z tym, czego brakuje osobom uczącym się samodzielnie w domach.
Stworzyliśmy Dziuplę, ponieważ chcemy zadbać o przestrzeń naukową, relacyjną i motywacyjną. Przygotowaliśmy ofertę, w której uczeń ma przestrzeń do nauki poza domem, musi więc zmotywować się, by rano wstać i wyjść z domu. W Dziupli spotkają się rówieśnicy funkcjonujący w realiach edukacji domowej; mogą porozmawiać, poczuć, że są razem. W Dziupli uczeń dostaje wsparcie od nauczycieli, którzy prowadzą „inspiratory”, czyli tzw. lekcje zachęcające. Oprócz inspiratorów nauczyciele przedmiotowi dostępni są na konsultacjach, z których każdy uczeń może skorzystać.
Wyróżniają Dziuplę także indywidualne rozmowy z tutorem, który towarzyszy uczniowi przez cały rok szkolny, pomaga w rozplanowaniu nauki, motywowaniu, przygląda się postępom w nauce i wspiera.
Z narzędziami, które oferujemy w Dziupli, uczeń może odkrywać przyjemność edukacji, mając jednoczenie swobodę w nauce i decyzyjności.
Przeczytaj więcej, o tym jak działa Dziupla: https://dziupla.ziarnkomaku.pl/jak-to-dziala-2/